باستان شناسان در تپه قشلاق کردستان مواد و بقایای فرهنگی با قدمت حدود 7500 سال پیدا کرده اند که در سد تالوار زیر آب رفته است.
به گزارش ایسنا، مهناز شریفی، رئیس اداره باستان شناسی تپه قشلاق در فرمانداری بیجار در منطقه کردستان از پایان چهارمین فصل تحقیقات مید، تپه 7500 ساله قشلاق خبر داد و گفت: متأسفانه شیبهای این تپه ،اب شده است. تپه مهمی به دلیل سرریز شدن سد تلوار به زیر آب رفته است و فقط بالای تپه قابل دسترسی است. وی درباره این کشف جدید باستان شناسی در ایران توضیح داد: روستای قشلاق بر اساس کاوش های باستان شناسی بیش از 14 متر انباشت فرهنگی را شامل می شود. آغاز س،ت در این روستا به هزاره پنجم قبل از میلاد برمی گردد، اما آثاری از فرهنگ های دوره حاج فیروز و اوا، هزاره ششم قبل از میلاد در این منطقه به چشم می خورد. آغاز هزاره پنجم قبل از میلاد با فرهنگ دالما که یکی از پیچیده ترین فرهنگ های پیش از تاریخ به شمار می رود و در نقاط مختلف گستره فرهنگی گسترده ای دارد، شناخته می شود.
این باستان شناس افزود: بقایای معماری، سفال های کتیبه ای و راه راه، مهره های تزئینی و ابزار سنگی در این کاوش ها یافت شد. بررسی مواد فرهنگی این منطقه نشان دهنده ارتباط تنگاتنگ مردم بیجار و شرق زاگرس مرکزی در دره های کنجاور از یک سو و ارتباط با فرهنگ های حوضه دریاچه ارومیه و همچنین روابط فرهنگی با از سوی دیگر مردم شمال بین النهرین و شرق آناتولی.
رئیس شورای باستان شناسی تپه قشلک گفت: یکی از مهم ترین نکاتی که در کاوش طبقات باست، این تپه مشاهده می شود، شواهد لغزش یا فرونشست زمین است که در نوع خود جالب توجه است و کمتر در کاوش های باستان شناسی یافت می شود.
این باستان شناس ادامه داد: تپه قشلاق حدود 9 متر انباشته مس و سنگ قدیمی و 5 متر تجمع مس و سنگ جدید دارد. در تل قشلاق تأثیر مولفه های طبیعی و اصیل منطقه بر ویژگی های فرهنگی مشاهده می شود: 1- استفاده از گچ در الحاقات معماری و پوشش کف منازل و انبارها. همچنین از گچ به ،وان ماده ای برای تثبیت و تقویت ظروف در یک بافت معماری استفاده می شد. 2- با توجه به نیمه استپی بودن منطقه، سازگاری زیستی و وابستگی اقتصادی به سه ،صر همزمان دامداری، شکار، ماهیگیری و کشاورزی قابل مشاهده است. 3- استفاده گسترده از منابع زیست محیطی منطقه در قشلاق کاملا مشهود است. نه تنها حیوانات بزرگ شکار می شدند، بلکه از ،گوش، روباه، خوک، لاک پشت و ماهی نیز استفاده می شد.
رئیس اداره باستان شناسی تل قشلاق افزود: سنگ های ابسیدین کشف شده نشان دهنده روابط تجاری با حوضه دریاچه وان در ،یه است و از آنجا این ابزار وارد تل بیجار قشلاق شده است. در قشلاق نمونههایی از سفالهای عبید به دست آمد و آزمایشهای XRF و XRD نشان میدهد که این سفالها متعلق به بینالنهرین است و این نشان میدهد که قشلاق علاوه بر آن مرکز تجاری نیز بوده است. مرکز ارتباط با جاهای دیگر نیز بوده و با مناطق بسیار دوری مانند آناتولی و بین النهرین ارتباط داشته است که باعث این موقعیت ثبات و تداومی می شود که این س،تگاه در آن ایجاد شده است.
وی افزود: در کاوش های فصل سوم قشلاق مهرهای مسطح و اولین مهر استوانه ای به دست آمد که نشان دهنده سیستم مالکیت و شبکه محلی زهکشی نیز نوعی طبقه بندی اجتماعی (مالکیت فردی و مالکیت). ظهور اشراف) و ظهور اولیه پیچیدگی های اجتماعی و اقتصاد پدید می آید.
شریفی گفت: یکی از دلایل ریزش روستای قشلاق بیجار را می توان در بحث های زیست محیطی جستجو کرد. به نظر می رسد وجود ذخایر گچ و مس در خاک منطقه و در نتیجه وجود ف،ات سنگین و سمی در ا،یستم منطقه، مانع بزرگ درازمدت برای شکل گیری جوامع مترقی و پرجمعیت بوده است. در نهایت زیستگاه های ماقبل تاریخ در این منطقه فرو ریخت. میزان آلودگی برخی از چشمههای آبی منطقه به ف،ات سنگین از جمله سرب، آرسنیک و کادمیوم که بقایای آنها در استخوانهای حیوانات از 7000 سال پیش و در استخوانهای امروزی منطقه یافت شده است، میتواند یک فرهنگ فرهنگی باشد. عامل عدم رونق و فروپاشی جمعیت در این منطقه در بیشتر دوره ها از نظر فرهنگی مطرح است.
این باستان شناس گفت: با توجه به اینکه دره تلوار دارای شرایط زمین شناسی خاصی است که به طور طبیعی زمین را برای آلودگی به برخی ف،ات سنگین فراهم کرده است، این آلودگی از طریق زنجیره غذایی به حیوانات و انسان ها نفوذ کرده و مانع از رشد جمعیت در این دره می شود. بنابراین می توان این عامل را یکی از عوامل اصلی فروپاشی زیستگاه های طبیعی این دره دانست.
انتهای پیام/
منبع: https://www.isna.ir/news/1403082720199/%DA%A9%D8%B4%D9%81-%D8%A8%D9%82%D8%A7%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%DB%B7%DB%B5%DB%B0%DB%B0-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%BA%D8%B1%D8%A8-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86